ZWIĘKSZENIE UPRAWNIEŃ PREZESA UOKiK W STOSUNKU DO PRZEDSIĘBIORCÓW- JUŻ 17 KWIETNIA BR. WCHDZI W ŻYCIE NOWELIZACJA USTAWY O OCHRONIE KONKURENCJI I KONSUMENTÓW.

Analizując ustawę z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2015 r. poz. 1634), która wchodzi w życie 17 kwietnia 2016 r. na pierwszy plan wysuwa się znaczne rozszerzenie uprawnień Prezesa UOKiK względem przedsiębiorców, bowiem zgodnie z art. 23d w przypadku wydania decyzji przez Prezesa UOKiK uznającej określone postanowienia wzorca za niedozwolone postanowienie umowne, decyzja będzie wiążąca zarówno względem przedsiębiorcy który stosuje niedozwolony wzorzec umowny, jak i wszystkich konsumentów, którzy zawarli lub zawrą z nim umowę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji. Ponadto Prezes UOKIK może nadać swojej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności. Dotychczas decydował o tym Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpatrujący pozew złożony przez Prezesa UOKIK, konsumenta lub organizację konsumencką.
Skutkiem powyższej zmiany będzie również likwidacja rejestru postanowień wzorców umów uznanych za niedozwolone. Dotychczas prowadzony przez Prezesa UOKiK rejestr nie będzie już aktualizowany oraz będzie funkcjonował jeszcze przez 10 lat od momentu wejścia w życie nowelizacji.
W przypadku, gdy w toku postępowania przedsiębiorca zobowiąże się do podjęcia (zaniechania) określonych działań zmierzających do zakończenia naruszenia lub usunięcia skutków stosowania niedozwolonych postanowień wzorców umowy, Prezes UOKiK będzie mógł wydać tzw. decyzję zobowiązaniową, w której uzna postanowienie wzorca umowy za niedozwolone, zakaże jego wykorzystywania i jednocześnie zobowiąże przedsiębiorcę do wykonania (zaniechania) działań do których się zobowiązał.
Ponadto, w przypadku uprawdopodobnienia, iż dalsze stosowanie zarzucanej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów może spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenia dla zbiorowych interesów konsumentów Prezes UOKiK będzie miał prawo do wydania decyzji tymczasowej na podstawie której przedsiębiorca będzie zobowiązany do zaniechania określonych działań w celu zapobieżenia tym zagrożeniom. Istotne jest, iż w przypadku wydania decyzji tymczasowej, Prezes UOKiK nie będzie miał prawa do nałożenia kary na przedsiębiorcę. Przedsiębiorcy będzie przysługiwało prawo do odwołania od decyzji, jednak wniesienie odwołania nie będzie wstrzymywało wykonania decyzji. Dodatkowo, nowelizacja ustawy zwiększa uprawnienie Prezesa UOKiK w postaci prawa do nieodpłatnego publikowania w radiu i TV komunikatów dotyczących zachowań przedsiębiorców lub zjawisk mogących stanowić istotne zagrożenie dla interesów konsumentów.
Istotnym novum jest również rozszerzenie katalogu praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów o wprowadzenie zakazu oferowania konsumentom usług finansowych, które nie odpowiadają ich potrzebom. Ponadto, nowelizacja ustawy wprowadza instytucję „tajemniczego klienta” „Tajemniczym klientem” będzie kontrolujący, uprawniony do podjęcia czynności zmierzających do zakupu towaru od przedsiębiorcy. Użyte przez ustawodawcę pojęcie towaru może prowadzić do mylnych interpretacji co do zakresu uprawnień „tajemniczego klienta” ograniczając je do jednej dziedziny, którą jest sprzedaż. Jednakże wbrew literalnemu znaczeniu pojęcia towar («wytwór pracy ludzkiej zaspokajający jakąś potrzebę człowieka, produkowany na sprzedaż» www.sjp.pwn.pl) towarem w znaczeniu nowelizacji ustawy jest, zgodnie z treścią uzasadnienia do projektu ustawy zarówno rzecz ruchoma, nieruchomość, energia, papiery wartościowe jak i usługi finansowe. Dodatkowo, podkreślić należy, iż instrument ten nie ma na celu zakupu konkretnego towaru/usługi, a jedynie skontrolowanie sposobu jej proponowania. Kontrola przeprowadzana przez „tajemniczego klienta” oraz podjęcie przez niego jakichkolwiek czynności będą wymagały uprzedniej zgody Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. SOKiK będzie miał 48h na wydanie stosownego postanowienia, na które nie będzie przysługiwało zażalenie.